Isırgan Otu ve "Isırma" Mekanizması
Isırgan otunun yapraklarında ve saplarında, tüy şeklinde mikroskobik iğneler (trikomlar) bulunur. Bu iğneler, dokunulduğunda cilde batarak içlerindeki histamin, asetilkolin ve diğer tahriş edici kimyasalları enjekte eder. Bu da ciltte batma, yanma, kaşıntı ve kızarıklık gibi geçici reaksiyonlara neden olur. Bitki, bu mekanizmayı bir savunma yöntemi olarak kullanır.
Isırgan Otunun Isırmasını Önlemek İçin Alınabilecek Önlemler
Isırgan otuyla teması tamamen önlemek veya temas halinde etkilerini en aza indirmek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Uygun Kıyafet Seçimi: Isırgan otunun bulunduğu bir alanda çalışırken veya yürürken cildinizi mümkün olduğunca örtün. Uzun kollu gömlekler, uzun pantolonlar, çizme ve kalın eldivenler (tercihen deri veya su geçirmez malzemeden) giyin. Kumaş ne kadar kalın ve sıkı dokunmuşsa, koruma o kadar iyi olur.
- Farkındalık ve Yol Seçimi: Isırgan otunun yoğun olduğu bölgelerden mümkün olduğunca uzak durun. Özellikle çocukların bu bitkilere dokunmamaları konusunda uyarılması önemlidir.
- Bitkiyi Doğru Şekilde Tutma: Bitkiyi elle toplamanız gerekiyorsa, onu avucunuzun içiyle değil, parmak uçlarınızla ve yaprakları üstten (sap kısmından) tutarak kavrayın. Bu şekilde, iğnelerin cildinize dik olarak batmasını büyük ölçüde engelleyebilirsiniz.
- Isırgan Otuyla Temas Sonrası Yapılacaklar (Acil Önlem): Eğer temas ettyseniz ve ısırıldıysanız, hemen bölgeyisoğuk su ve sabunlayıkayın. Mümkünse, bölgeye buz uygulayın. Kaşımamaya özen gösterin, çünkü kaşıma tahrişi ve enfeksiyon riskini artırabilir.
- Doğal ve Tıbbi Çözümler: Isırgan otunun yan etkilerini hafifletmek için etkilenen bölgeye birkaç seçenek uygulanabilir:
- Isırgan otunun yakınında genellikle yetişenKuzukulağı (Rumex acetosa)veyaSalatalıkgibi bitkilerin yapraklarını ezerek suyunu çıkarın ve tahriş olan bölgeye sürün. Bu, alkali etkileriyle asidik tahrişi nötralize etmeye yardımcı olabilir.
- Eczanelerden alabileceğinizantihistaminik kremlerveyakortizonlu merhemlerkaşıntı ve kızarıklığı azaltabilir. Şiddetli bir reaksiyon varsa, ağızdan antihistaminik haplar da kullanılabilir.
- Karbonat ve su ile hazırlanan bir macun da bölgeye sürülerek rahatlama sağlanabilir.
- Isırgan Otunu Kontrol Altına Alma: Bahçenizde ısırgan otu varsa ve onlardan kurtulmak istiyorsanız, düzenli biçme veya köklerini sökme yöntemlerini kullanabilirsiniz. Bu işlemi yaparken mutlaka yukarıda belirtilen koruyucu kıyafetleri giyin.
Önemli Not:
Isırgan otu, kurutulduğunda, kaynatıldığında veya pişirildiğinde tahriş edici özelliğini kaybeder ve hatta besleyici bir gıda olarak tüketilebilir. Ancak taze bitkiyle temas her zaman risklidir. Eğer ısırılma sonucu şiddetli bir alerjik reaksiyon (nefes darlığı, yaygın şişme, baş dönmesi vb.) gelişirse, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
|
